مرثيه خوانی (سایت مقام معظم رهبری)

س :در برخی موارد مرثيه خوانی و مداحی زنان در مجلس خودشان ، به گونه ای است که صدای آنان با بلندگو به گوش مردان رهگذر می رسد ؛ آيا اين عمل جايز است ؟
ج : اگر صدای آنان در معرض ريبه ، تلذّذ و تهييج شهوت باشد ، جايز نيست .
مطابق با نظر مراجع بزرگوار تقليدآيات عظام : امام (ره ) خامنه ای ، بهجت ، فاضل ، صافی ، نوری ، وحيد ، تبريزی ، سيستانی
برای مطالعه : فاضل ، جامع المسائل ، ج1 ، س2182 ؛ صافی ، جامع الأحکام ، ج2 ، س1681 ؛ خامنه ای ، اجوبه الإستفتائات ، س 1145؛ نوری ، استفتائات ، ج2 ، س 545 ؛ امام (ره) ، استفتائات ، ج3 ، احکام نظر ، 57 و 58 ؛ تبريزی ، استفتائات ، س 1058 ؛ وحيد ، بهجت و يستانی
مراسم عقد و عروسی در ماه محرم
س :آيا مراسم عقد و عروسی در ماه محرم اشکال دارد؟
ج : برگزاری اين نوع مراسم ، اگر توأم با معصيت و يا هتک حرمت حضرت سيدالشهداء عليه السلام نباشد، اشکال ندارد؛ ولی درآن هيچ نوع برکتی نيست و سزاوار است که مسلمانان غيرتمند سعی کنند اين گونه مراسم را در ماه های ديگر و ايام متناسب با خود برگزار کنند.
مطابق با فتاوای مراجع بزرگوار :امام(ره) ، بهجت ، خامنه ای ،تبريزی ،سيستانی ، فاضل، مکارم ، نوری ، وحيد و صافی. مجموعة پرسش های دانشجويی ،ج13،ص336
نام مبارک امام حسين عليه السلام
س : بی احترامی به نام مبارک امام حسين عليه السلام چه حکمی دارد؟
ج : نام مبارک امام حسين عليه السلام چون از نام های بهشتی ونام حجت خدا و ثارالله می باشد ، دارای احترام و احکام خاصّی است:
1- حفظ احترام اين نام لازم وبی احترامی به آن حرام است.
2- هرگونه عملی که به نوعی بی احترامی به نام مقدّس امام حسين عليه السلام محسوب شود ، حرام است،مانند:
أ‌- سوزاندن ورقه ای که نام ايشان برآن نوشته شده است.
ب‌- انداختن در جايی که بی احترامی به آن باشد،مثل محل زباله وخاکروبه.
ت- نوشتن آن با چيزی و برچيزی که بی احترامی باشد.
ث‌- گذاشتن چيزی برآن که بی احترامی به حساب آيد.
نکته: البته موارد بالا درصورتی حرام است که از روی عمد و با توجه باشد.
4- رساندن جايی از بدن به نام مبارک امام حسين عليه السلام بدون طهارت جايز نيست؛ بنا براين دست گذاشتن برنام امام حسين عليه السلام يا آويختن زيور يا پوشيدن لباسی که نام حسين عليه السلام برآن نوشته شده در صورتی که تماس با بدن داشته باشد ، حرام است.
نکته: اگر کسی را به نام حسين عليه السلام نام گذاری کنند ، نام آن شخص احکام مربوط به نام امام حسين عليه السلام را ندارد.
با استفاده از: احکام حسينی ، محمد حسين فلاح زاده
خوردن تربت حسينی عليه السلام
س : خوردن تربت حسينی عليه السلام (خاک مقدس کربلا) که به قصد شفا گرفتن مستحب است ، چه محدوده ای از مرقد شريف امام حسين عليه السلام را شامل می شود؟ آيا خوردن مقداری از مهرهای کربلا نيز همان حکم را دارد؟
ج: حضرت آيت الله خامنه ای
قدر متيقّن ، تربت قبر شريف و ملحقات عرفی آن است ومُهر اگر از آن دو محل تهيه شده باشد ، همان حکم را دارد.
(به نظر مقام معظم رهبری از محدوده ای که عرف مردم ملحق و جزو قبر مي دانند می توان برای شفا استفاده کرد).
حضرت آيت الله بهجت
احوط(احتياط واجب) اقتصار (اکتفا نمودن) بر مأخوذ (گرفته و برداشت شده) از قبر و اطراف مجاور قبر مطهّر است و در زائد بر آن درآب مستهلک شود.
(به نظر ايشان نيز بنابر احتياط واجب بايد به خاکِ قبر و مقدار عرفی اطراف قبر اکتفا شود واگر تربت از خارج از اين محدوده تهيه شده بود بايد با آب مخلوط کرد، به گونه ای که عرفاً اثری از خاک در آب ديده نشود و درآب مستهلک گردد).
مراجعه کنيد: مسائل جديد ،ج4،ص205
پوشيدن لباس سياه در سوگ ائمة هدی عليهم السلام
س : پوشيدن لباس سياه در سوگ ائمة هدی عليهم السلام ، خصوصاً در ماه محرم چه حکمی دارد؟ آيا پوشيدن لباس سياه در اين ايام کراهت دارد؟
ج : پو شيدن لباس سياه در عزای اهل بيت عليهم السلام برای تعظيم شعائر و به عنوان اظهار تأثـّر [اندوه وماتم] مستحسن [نيکو و پسنديده] است و به اين عنوان کراهت هم ندارد ؛ بلکه به فتوای بسياری از بزرگان ومراجع تقليد واجد رجحان و مطلوبيت شرعی بوده و ثواب نيز دارد و عملاً بزرگانی چون مرحوم آيت الله العظمی بروجردی (ره) در روز عاشورا از قبای سياه استفاده می کرده اند.
برای مطالعه : مسائل جديد از ديدگاه علماء و مراجع تقليد ،ج 3، ص19
نذر در روز عاشورا
س : کسی که نذر کرده در روز عاشورا، به مردم حليم بدهد،آيا مي تواند به جای آن خوراکی ديگری بدهد؟ يا حليم را در روز های ديگر ماه محرم به مصرف برساند؟
ج: اگر نذر طبق صيغة معتبر شرعی بوده ، بايد به همان صورتی که نذر کرده عمل کند و اگر صيغه داشته ، اختيار با او است.
مطابق با فتاوای مراجع بزرگوار :امام(ره) ، بهجت ، خامنه ای ، تبريزی ، سيستانی ، فاضل، مکارم ، نوری ، وحيد و صافی.
مجموعة پرسش های دانشجويی ،ج13،ص335
روضه های دروغ
س : خواندن روضه های دروغ وغير معتبر که بعضاً موجب تمسخر و هتک (بی احترامی به اهل بيت عليهم السلا م ومجالس عزاداری) می گردد چه حکمی دارد؟
ج : اگر موجب هتک و تمسخر باشد جايز نيست . همچنين هرعملی که موجب وهن مذهب باشد حرام است.
مطابق با نظر مراجع بزرگوار تقليدآيات عظام : خامنه ای ، بهجت ، فاضل ، مکارم ، تبريزی ، سيستانی
برای مطالعه : مسائل جديد از ديدگاه علماء و مراجع تقليد ،ج 3، ص31 تا 34 و... .
دفتر آیت الله العظمی فاضل لنکرانی
سؤال ـ دليل سينه زدن براى معصومين ( عليهم السلام ) چه مى باشد؟
جواب ـ سينه زنى يكى از مظاهر مهم عزادارى و ابراز تنفر از ظلم ستمگران است و نه تنها اشتباه نيست بلكه در تداوم هدف آن بزرگواران نقش مهمى دارد.
سؤال ـ آيا سينه و زنجير زدن در عزادارى كه منجر به كبود و حتى جارى شدن خون مى شود جايز است؟
جواب ـ جايز بلكه راجح است مشروط بر آنكه موجب ضرر مهم و اضرار بر نفس نباشد.
سؤال ـ برهنه شدن مردان در حال سينه زدن و زنجير زدن در منظر زنان چگونه است؟
جواب ـ بر زنان لازم است از نظر خوددارى كنند. البته بر مردانى كه مى دانند زنان به بدن آنها نگاه مى كنند جايز نيست لخت شوند.
سؤال ـ آيا سينه زدن و زنجير زدن ريايى جايز است؟
جواب ـ ان شاءالله از ريا خوددارى كنند.
سؤال ـ در عزادارى ها مشاهده مى شود عده اى به صورت نيمه عريان در مقابل افراد نامحرم اقدام به خودزنى هاى افراطى مى كنند،آيا اين عمل جايز است؟
جواب ـ سنت سينه زنى كه طبق متعارف و به طور معمول انجام مى گرفته شايسته هيچ گونه مخالفت با آن نيست. ولى در مورد مذكور بر زنان لازم است از نظر كردن خوددارى كنند.
سؤال ـ هروله ( بالا و پايين پريدن ) در مجالس عزادارى اهل بيت عصمت و طهارت عليهم السلام چه حكمى دارد؟
جواب ـ هروله در اسلام فقط در قسمتى از سعى بين صفا و مروه براى مردان و هنگام گذر از وادى محسّر بعد از وقوف در مشعر الحرام به عنوان يك عمل مستحب وارد شده است و در غير اين دو مورد به عنوان يك عمل مستحب مشروع نيست.
سؤال ـ آيا تعزيه و شبيه خوانى در مراسم عزادارى جايز است؟
جواب ـ اگر مشتمل بر حرام نباشد و موجب وهن مذهب نشود مانعى ندارد. ولى بهتر است به جاى آن مجلس روضه خوانى برپا كنند بلكه عزادارى براى معصومين ( عليهم السلام ) بويژه سيدالشهداء ( عليه السلام ) و اصحاب آن بزرگوار از افضل قربات است.
سؤال ـ آيا تشبّه به اهل بيت ( عليهم السلام ) در نمايش و تعزيه و غير آن جايز است؟
جواب ـ در صورتى كه عرفاً هتك و اهانت به آن بزرگواران محسوب نشود نباشد مانعى ندارد.
سؤال ـ آيا پوشيدن لباس سياه در عزاى امام حسين و ساير معصومين ( عليهم السلام ) رجحان شرعى دارد؟
جواب ـ چون از مصاديق تعظيم شعائر است واجد رجحان شرعى مى باشد و عملاً بزرگانى چون مرحوم آيت الله العظمى آقاى بروجردى ( قدس سره ) در روز عاشورا از قباى سياه استفاده مى كردند.
سؤال ـ آيا قمه زنى جايز است؟ چنانچه در اين مورد نذرى وجود داشته باشد وظيفه چيست؟
جواب ـ با توجه به گرايشى كه نسبت به اسلام و تشيع بعد از پيروزى انقلاب اسلامى ايران در اكثر نقاط جهان پيدا شده و ايران اسلامى به عنوان امّ القراى جهان اسلام شناخته مى شود و اعمال و رفتار ملت ايران به عنوان الگو و بيانگر اسلام مطرح است لازم است در رابطه با مسائل سوگوارى و عزادارى سالار شهيدان حضرت ابا عبدالله الحسين ( عليه السلام ) به گونه اى عمل شود كه موجب گرايش بيشتر و علاقه مندى شديدتر به آن حضرت و هدف مقدس وى گردد. پيداست در اين شرايط قمه زدن چنين نقشى ندارد و دشمنان اهل بيت ( عليهم السلام ) از آن سوء استفاده مى نمايند و آن را عليه مذهب به كار مى برند. لذا مناسب است شيعيان علاقه مند به مكتب امام حسين ( عليه السلام ) از آن خوددارى نمايند و چنانچه در اين مورد نذرى وجود باشته باشد نذر واجد شرايط صحّت و انعقاد نيست.
سوال : به نام خدا سوال من از ایشان این است که آیا قمه زدن در خفا و آشکار جایز است یا خیر ؟ با تشکر
جواب : قمه زدن پنهانی اشکال ندارد لکن در ملآ عام در شرایط فعلی بهتر است از آن اجتناب شود زیرا رسانه های استکباری مترصد فرصت اند تا علیه تشیع تبلیغات سوء کنند و چهره شیعه را در دنیا مشوّه جلوه دهند
سؤال ـ حكم عَلَم هايى كه در مراسم عزادارى معصومين ( عليهم السلام ) از آنها استفاده مى شود و بعضى داراى نقش و نگارهايى نيز هستند چيست؟
جواب ـ استفاده از آنها در عزادارى جايز است.
سؤال ـ استفاده از ابزار موسيقى به شيوه رقابت كه در برخى هيأت هاى عزادارى مرسوم شده حكمش چيست؟
جواب ـ حكم استفاده از آلات موسيقى در سؤال قبل بيان شد و رقابت حكم آن را عوض نمى كند. بلى اگر رقابت باعث ريا و عدم قصد قربت شود يا موجب اذيت ديگران شود، جايز نيست.
سؤال ـ در سوگوارى معصومين ( عليهم السلام ) نماز اول وقت مقدم است يا عزادارى؟
جواب ـ بهتر آن است كه نماز را مقدم بدارند همانگونه كه امام حسين ( عليه السلام ) در ظهر روز عاشورا نماز ظهر اقامه كردند.
سؤال ـ طولانى شدن مجالس اهل بيت عصمت و طهارت ( عليهم السلام ) تا نيمه هاى شب و تأخير آن حتى در بعضى از موارد تا بعد از نيمه شب اگر موجب خواب ماندن افراد بويژه جوانان و قضا شدن نماز صبح آنها شود، چه حكمى دارد؟
جواب ـ در فرض مزبور، مجالس را تا آن هنگام از شب به تأخير نيندازند. بلكه بايد به نحوى برنامه ريزى شود كه فريضه نماز صبح در اثر اشتغال به امور مستحب ترك نشود. زيرا اين گونه مجالس بايد زمينه ساز عمل به واجبات و ترك محرمات باشد
سؤال ـ آيا دعوت از مرثيه سرايانى كه در لابلاى اشعار خود بعضى از مطالب بى مدرك يا ضعيف السند را طرح مى كنند يا با غنا مى خوانند صحيح است؟
جواب ـ غنا حرام است هر چند همراه خواندن قرآن يا عزادارى ائمه اطهار ( عليهم السلام ) باشد و دعوت از افرادى كه غنا مى خوانند و شركت در مجالس آنها حرام است و لازم است از مرثيه سرايانى استفاده شود كه مطالب صحيح و واقعى را بيان مى نمايند
سؤال ـ در مجالس زنانه زنان مداحى و سخنرانى مى كنند و صداى آنها مستقيماً يا با بلندگو به گوش مردان رهگذر مى رسد، آيا اين عمل جايز است؟
جواب ـ شنيدن صداى ايشان اگر در معرض ريبه و التذاذ نباشد حرام نيست اما با توجه به اينكه خداوند متعال مى فرمايد:«فاسئَلوهُنَّ مِنْ وَراءِ حجاب» خوب است كه مجالس زنانه بويژه مجالس مذهبى طورى باشد كه كاملاً مراعات عفت بشود.
سؤال ـ در مورد تعزيه و روضه هايى كه در رابطه با ازدواج حضرت قاسم ( عليه السلام ) در كربلا خوانده مى شود، چه مى فرماييد؟
جواب ـ آنچه در مورد عروسى حضرت قاسم مطرح شده يا مى شود صحيح نيست. و اثرى از اين قضيه در كتب معتبره وجود ندارد. مضافاً بر اينكه حضرت قاسم به سنّ ازدواج نرسيده بود. بلى، در كتاب «منتخب» مرحوم طريحى چيزهايى كه مناسب ازدواج آن حضرت است نقل شده، ولى ظاهراً اين مطالب نادرست را بعد از آن مرحوم، افراد مغرض يا نادان به آن كتاب اضافه كرده اند. و مرحوم طريحى برتر از آن است كه اين مطالب را كه مناسبتى با واقعه عاشورا ندارد، در كتاب خود بنويسد. در عين حال آنچه در كتاب طريحى آمده به اين نحو كه بعضى در مراسم تعزيه دارى و بصورت خرافى پياده مى كنند، نمى باشد.
سؤال ـ كف زدن در جشن هاى مذهبى چه حكمى دارد؟
جواب ـ هر چند كف زدن به خودى خود اشكالى ندارد، ولى بر مؤمنين لازم است در مساجد و حسينيه ها و اماكن مقدسه آن را ترك كنند و نيز در مجالس معصومين ( عليهم السلام ) اگر عرفاً هتك حرمت آن بزرگواران محسوب شود لازم است از آن اجتناب شود و بر مؤمنين است كه به جاى آن از اشعار هميشگى مسلمانان كه صلوات است استفاده كنند.
سؤال ـ نظر شريف خود را در نحوه برگزارى مراسم مربوط به معصومين ( عليهم السلام ) و مجالس مذهبى مرقوم فرماييد؟
جواب ـ بطور كلى در مراسم مربوط به معصومين ( عليهم السلام ) و مجالس مذهبى امور ذيل بايد مراعات شود:
1 ـ از هر نوع عملى كه عرفاً هتك حرمت شمرده مى شود مثل كف زدن و سوت زدن و بكار بردن الفاظ و عبارات ركيك و امثال آن بايد اجتناب شود.
2 ـ از هر نوع عملى كه جنبه توجيه پذيرى ندارد و مورد سوء استفاده مغرضان و موجب وهن مذهب مى شود بايد اجتناب شود.
3 ـ از بكار بردن عبارات و جملاتى كه بوى شرك و كفر مى دهد بايد اجتناب شود.
4 ـ از هر نوع كارى كه موجب ضرر شديد به بدن يا ناقص شدن آن مى شود بايد اجتناب شود.
5 ـ اين گونه مراسم بايد بدور از ريا و خودنمايى و هر گونه اغراض دنيوى بطور سنتى و معمول انجام شود تا ان شاءالله مقبول درگاه الهى قرار گيرد.
دفتر حضرت آیت الله العظمی بهجت
سوال : با سلام خدمت شما و با تشکر از زحمات شما من یک سوال شرعی از آیت الله العظمی بهجت : آیا قمه زنی که در ماه محرم است جایز است یا نه؟
جواب : قمه زنی اگر موجب ضرر نشود جایز است
استفتائات از آیت الله بهجت
لازم به ذکر است که این نظرات از جلد چهارم کتاب استفتاءات ایشان که در تابستان سال 1386 منتشر شده است نقل می گردد:
صفحه 540 سوال 6386: برخی از شیعیان در مجالس عزاداری اهل بیت علیهم السلام و خصوصا مجلس سرور شهیدان اباعبدالله الحسین علیه السلام اقدام به سینه زنی و کندن صورت می نمایند - که باعث کبود شدن و خونریزی می شود - حکم شرعی آن چیست؟
جواب: در صورتی که مناسب عزاداری باشد و مرض آور نباشد اشکال ندارد.
صفحه 540 سوال 6387: لخت شدن در عزاداری چگونه است؟ و اگر بر اثر سینه زنی بدن سرخ شود چه حکمی دارد؟ جواب: اشکالی ندارد و لخت شدنی که در معرض نظر حرام نامحرم باشد، جایز نیست.
صفحه 540 سوال 6389: زنجیرزنی چه حکمی دارد؟
جواب: اشکالی ندارد.
صفحه 542 سوال 6398: گاهی در سینه زنی یا زنجیرزنی، افراد بخشی از بدن را برهنه می کنند، در حالی که زنان نیز حضور دارند. آیا اشکال دارد؟
جواب: تا هنگامی که علم به تعمد نظر یا ریبه از دیگران ندارند اشکال ندارد.
صفحه 544 سوال 6404: آیا خریدن عَلَم که دارای مجسمه حیواناتی مانند کبوتر، طاووس و ... است برای عزای امام حسین علیه السلام اشکال دارد؟
جواب: اشکال ندارد.
صفحه 544 سوال 6407: آیا احترام گذاشتن به لباس سیاه، ضریح، عَلَم و پارچه هایی که اختصاص به عزای امام حسین دارد مشروع است؟
جواب: بله.
صفحه 544 سوال 6408: استفاده از چهل چراغ در دسته های عزاداری چه حکمی دارد؟
جواب: اشکال ندارد.
صفحه 538 سوال 6380: تعزیه و شبیه خوانی بخش هایی از تاریخ که سند معتبری ندارد ( مثل ازدواج حضرت قاسم ) چه حکمی دارد؟
جواب: اگر معلوم باشد که نقل از بعض تواریخ و روایت هاست اشکال ندارد.
آیت الله العظمی میرزا جواد تبریزی
سوال : در اسلامى كه تراشيدن صورت با تيغ را جايز نميداند قمه زنى براى امام حسين چه حكمى دارد.
جواب : قمه زنی در حد نفسه مانعی ندارد ولکن سزاوار است برای مؤمنین که در مقام حزن و اندوه بر سیدالشهداء علیه السلام مظهر مناسبتری را اختیار کند و آن مظهر مختلف به اختلاف کشورها و شهرها، والله العالم.
سوال : سؤال من از ايشان اين است كه آيا قمه زدن در خفا و آشكار جايز است يا خير
جواب : قمه زنی در حد نفسه مانعی ندارد ولکن سزاوار است برای مؤمنین که در مقام حزن و اندوه بر سیدالشهداء علیه السلام مظهر مناسبتری را اختیار کند و آن مظهر مختلف به اختلاف کشورها و شهرها، والله العالم..
آیت الله العظمی سید محمد صادق روحانی
سؤال: آيا جايز است داستان عقد و ازدواج حضرت قاسم بن حسن در واقعه كربلا را نقل كنيم و آيا اين جريان صحت دارد؟
جواب: بسمه تعالي؛ بسيار بعيد است و بنده سند معتبري براي آن نديدم
سؤال: استعمال طبل و شيپور مخصوصا در عزاداري سيدالشهداء علیه السلام چه صورت دارد؟
جواب: بسمه تعالي ؛ طبل ساده كه از آلات لهو نباشد ؛ مانعي ندارد
سؤال: روز عاشورا براي اظهار همدردي با معصومين علیهم السلام صورت خيمه گاه درست كردن و آتش زدن جايز است و اسراف محسوب نمي شود؟
جواب: بسمه تعالي ؛ نه تنها اسراف نيست ؛ بلكه عملي مستحسن است . البته رعايت شود تا موجب اهانت به خاندان رسالت نباشد
سؤال: آيا حديثي كه دلالت بر جواز استفاده از طبل و سنج و شيپور در عزاي حضرت سيدالشهداء علیه السلام داريد؟ راهنمايي بفرماييد؟
جواب: بسمه تعالي ؛ روايات زيادي درباره عزاداري آن حضرت وارد شده است و از اين امور نهي نشده است و مقتضاي اطلاق روايات , جواز آنها است
سؤال: درهيئت هاي حسيني علیه السلام در اثر شور عزاداري گاهي به سرو صورت خود مي زنند و بدن را مجروح مي كنند آيا اين مورد اشكالي دارد يا نه ؟
جواب: بسمه تعالي ؛ بي اشكال است
سؤال: در دستجات عزاداري حسيني علیه السلام كه به خيابان و بازار مي ورند و باعث بسته شدن راه عبور مي شوند آيا سد معبر حساب مي شود ؟ البته كسانيكه از آن مسير عبور مي كنند اكثرا براي تماشاي عزاداري مي آيند .
جواب: بسمه تعالي ؛ اينگونه سدّ معبر جايز و بي اشكال است .
سؤال: مرثيه خواندن خانم ها با بلندگو و سينه زني در مجلس زنانه چه صورت دارد ؟ پختن جو پوست كنده به صورت سوپ اشكال دارد ؟
جواب: بسمه تعالي ؛ مرثيه خواني از عبادات بسيار با اهميت است و بايد حتي المقدور از امور غير شرعيه دور باشد البته, خواندن خانم ها بدون شنيدن اجانب هيچ اشكالي ندارد .سينه زدن خانمها نيز در مجلس خانم ها هيچ اشكالي ندارد , پختن جو نيز اشكال ندارد .
سؤال: ذاكران و مداحان كه بعضي روضه ها را با آهنگ هاي موسيقي يا قريب به آن مي خوانند , وجه شرعي آن چيست
جواب: بسمه تعالي ؛ موسيقي مطلقا حرام است ولو در روضه خواني باشد
سؤال: مزد گرفتن بابت مداحي اهلبيت و سخنراني چه حكمي دارد ؟
جواب: بسمه تعالي ؛ جايز است
سؤال: بعضي از مداحان اهل بيت از عبارت هاي ( من مستم , از همه خوشگلتري ) استفاده مي كنند آيا اين الفاظ اهانت به ساحت مقدس ائمه حساب مي شود ؟
جواب: بسمه تعالي ؛ مداحي شغل بسيار شريفي است و اجر جزيل درد و حيف است كه اين عمل با اهانت به مقام اهل بيت علیه السلام مبدل به خلاف شرع شود
سؤال: در عزاداري امام حسين علیه السلام به صورت لطلمه زدن و خود را مجروح كردن وقمه زدن , احيانا هلاك مي شوند و استفاده از طبل چه صورت دارد ؟
جواب: بسمه تعالي ؛ تمام آنچه ذكر كرده ايد جايز و مستحسن است ؛ مگر كاري كه موجب هلاكت شود
سؤال: آيا جايز است پارچه و دستمالهايي را كه ايام محرم بر سر علم مي بندند بفروش برسانند و در عزاداري و تعمير حسينيه و يا مسجد مصرف نمايند؟
جواب: بسمه تعالي ؛ چنانچه وقف آن كار به خصوص نشده باشد ؛ اشكالي ندارد
سؤال: در ايام سوگواري ابا عبد الله الحسين علیه السلام نماز مقدم است يا عزاداري ؟
جواب: بسمه تعالي ؛ نماز مقدم است
سؤال: اگر قمه زدن باعث وهن مذهب شيعه شود آيا در اين صورت قمه زدن جايز است؟
جواب: بسمه تعالي ؛ اصلا موجب وهن نمي شود ؛ بلكه عكس آن مشهود است
سؤال: دليل سينه زدن براي ائمه عليهم السلام چه مي باشد ؟
جواب: بسمه تعالي ؛ تعظيم شعائر مذهبي
سؤال: آيا سينه و زنجير زدن در عزاداري كه منجر به كبودي و حتي جاري شدن خون مي شود جايز است ؟
جواب: بسمه تعالي ؛ بلي جايز است
سؤال: آيا سينه زدن و زنجير زدن ريايي جايز است ؟
جواب: بسمه تعالي ؛ همانند نماز ريايي است
سؤال: در عزاداري حضرت سيد الشهداء هرگونه عزاداري از قبيل زدن قمه و طبل و سنج چه حكمي دارد ؟
جواب: بسمه تعالي ؛ جايز است
سؤال: آيا بهتر است به جاي شبيه خواني , روضه خواني بر پا كنند؛ روضه خواني مگر همان تعزيه و شبيه خواني روي منبر نمي باشد ؟
جواب: بسمه تعالي ؛ تمامش خوب است
سؤال: آيا تعزيه و شبيه خواني در مراسم عزاداري جايز است ؟
جواب: بسمه تعالي ؛ بلي جايز است
دفتر آیت الله العظمی صانعی
سوال : گفتن بعضى از کلمات توسط مداحان مانند ( من سگ حسينم, من ديوانه حسينم و...... ) از لحاظ شرعى اشکال دارد؟
جواب : از انجام اعمال و به کار بردن الفاظى که موجب وهن و عزادارى و توهين به مقام والاى ائمّه ( عليهم السلام ) مى باشد, بايد پرهيز نمود و عزادارى ها بهتر است به همان شيوه عزادارى سنتى و روضه خوانى انجام شود.
سوال : هروله کردن ( بالا و پايين پريدن و ذکر معصومين را گفتن ) در مراسم عزادارى از لحاظ شرعى اشکال دارد يا خير؟
جواب : از انجام اعمال و به کار بردن الفاظى که موجب وهن و عزادارى و توهين به مقام والاى ائمّه ( عليهم السلام ) مى باشد, بايد پرهيز نمود و عزادارى ها بهتر است به همان شيوه عزادارى سنتى و روضه خوانى انجام شود
سوال : آيا قرار دادن صداى بلندگو در حالت تكرار به طورى كه نام مقدس اباعبدالله الحسين به صورت تلفظ سريع و نا صحيح, استماع شود جايز است؟
جواب : راجع به عزادارى سيدالشهداء حضرت اباعبدالله الحسين علیه السلام و هر نحو عزادارى كه افراط و هتك مقام شهادت و امامت نزد شيعه در او نباشد و در مسير پيدايش راه پيروى از آن وجود مقدس باشد جايز است و حسب فرموده امام امت ( سلام الله عليه ) عزادارى سنتى مانعى ندارد و نبايد راه هاى جديدى كه منشأ حرف و حديث است انتخاب نمود.
سوال : عمل عزادارنى كه خود را در مقابل مزار مقدس ائمه به خاك مى اندازند و سينه و صورت خود را به خاك مى مالند و خراشيده مى كنند و خون جارى مى شود و با همان حال به داخل حرم وارد مى شوند چه صورت دارد؟
جواب : راجع به عزادارى سيدالشهداء حضرت اباعبدالله الحسين علیه السلام و هر نحو عزادارى كه افراط و هتك مقام شهادت و امامت نزد شيعه در او نباشد و در مسير پيدايش راه پيروى از آن وجود مقدس باشد جايز است و حسب فرموده امام امت ( سلام الله عليه ) عزادارى سنتى مانعى ندارد و نبايد راه هاى جديدى كه منشأ حرف و حديث است انتخاب نمود.
سوال : آيا استفاده از سنج و دهل و شيپور در مراسم عزادارى ائمه اطهار جايز است؟
جواب : نبايد از چنين سنت هايى جلوگيرى نمود و نمى توان گفت اين گونه اعمال كه در عزادارى ها به عنوان وسيله بكاء و شور دادن به عزادارى ها استفاده مى شود حرام است.
سوال : آيا زنجير زدن به پشت، سيلى زدن به صورت و يا سينه زدن كه منجر به زخم شدن و خراشيدن و ..... مى شود و براى عزادارى امام حسين علیه السلام است جايز است؟
جواب : جايز مى باشد و مشمول اطلاقات و عمومات ابكاء و بكاء و تعظيم شعائر مى باشد و آن چه در عزادارى و غير آن حرام است جنايت بر بدن است نه امثال امور كه ضرردار بودنش معلوم نيست بلكه نزد اهلش ضرر محسوب نشده چه رسد به جنايت بر نفس, به علاوه كه ظاهراً حب و علاقه و عشق به اباعبدالله الحسين علیه السلام اختيار از دست افراد عزادار گرفته و مأجور مى باشند
سوال : نظر حضرت عالى پيرامون تعزيه ( شبيه خواني ) چيست ؟
جواب : راجع به عزادارى سيد الشهداء حضرت ابا عبدالله علیه السلام و هر نحو عزادارى كه افراط و هتك مقام شهادت و امامت در او نباشد و در مسير پيدايش راه پيروى از آن وجود مقدس باشد جايز است و حسب فرموده امام امّت «قدس سره» عزادارى سنتى مانعى ندارد .
اسوال : گر قمه زنى و زنجير زنى اشکال ندارد ولى والدين شخص در مورد قمه زنى نارضايتى کنند آيا عدم رضايت آن ها باعث اشکال داشتن چنين عزادارى مى شود؟
آيا اين حکم موقعى که انسان، متأهل و جدا از پدر و مادر زندگى مى کند هم صدق مى کند؟
جواب : اطاعت از پدر و مادر، يک امر اخلاقى است و آن چه که موجب اذيت و آزار آن ها است بايد ترک شود, بناء عليه، عدم رضايت آن ها نسبت به عزادارى حضرت اباعبدالله الحسين علیه السلام نمى تواند سبب حرمت آن گردد, آرى اگر عدم رضايت آن ها به خاطر احتمال خطر و ضرر است اطاعتشان واجب و ترکش حرام است
سوال : سينه زدن با تيغ و يا زنجير زدن با زنجيرى كه داراى تيغ است و منجر به زخمى شدن بدن و جارى شدن خون مى شود، اگر چه خطر جانى هم نداشته باشد، چه حكمى دارد؟
جواب : برپايى مجالس و اقامه عزادارى خامس آل عبا ( عليهم السلام ) از قبيل روضه خوانى و وعظ و سينه زنى و عزادارى سنّتى از افضل اعمال است و موجب اجر و مزد اخروى فراوان است، ليكن بايد توجه داشت كه دشمن، همه اعمال ما را مستقيماً با مقارن قرار دادن با اعمال ديگران، مورد حمله قرار مى دهد و غرضش حمله به مذهب يا اسلام است و با عقبگرد ما از مواضع عملـى اسلامى، ما را رها نكرده، بلكه حمله را زيادتر و زيادتر نموده تا آنكه ما را از همه اعمال و فرايض و شعاير و تبليغاتمان باز دارد. به حول و قوّه الهى و بـا بيدارى امثال شما مسلمانـان و بهانـه به دسـت دشمن نـدادن و حفـظ عزّت و عظمت اسلامى هر روز بر شكست آنان اضافه خواهد شد و تبليغات آنها به جايى نخواهد رسيد، كه: «الاسلام يعلو و لايعلى عليه شيء».
سوال : آيا قمه زدن جايزاست يا خير؟
جواب : به نظر اينجانب جايز است و مشمول اطلاقات و عمومات ابكاء و بكاء و تعظيم شعائر مى باشد البته بشرط آنكه موجب اذيّت شدن و جنايت به بدن نباشد كه معمولاً در قمه زنى چنين نبوده است.
دفتر آیت الله العظمی سید صادق شیرازی
سؤال 1: در يكى از حسينيه ‏ها مسابقه داستانى برگزار شد تحت اين عنوان كه ( اگر ما فرض كنيم: امام حسين عليه السلام با يزيد بيعت مى كرد بنظر شما اين بيعت چه عواقب وخيمى براى مسلمانان در پى داشت؟ و چه اثرى بر زندگى امروز ما مى گذاشت؟ ) آيا طرح اينچنين فرضياتى جائز است و تعدّى به عصمت امام نيست؟
جواب: اگر باعث هتك حرمت براى امام حسين ( عليه السلام ) نشود اشكالى ندارد.
سؤال 2: در شبيه خوانى هر ساله واقعه كربلا را به صحنه نمايش مىكشيم و آنرا بر روى شخصيتهاى اساسى در كربلا متمركز مى كنيم كه از جمله اين شخصيتها حضرت امام حسين ( عليه السلام ) و حضرت عباس و اهل بيت ( عليهم السلام ) هستند، گاهى ممكن است بازيگر سبزه يا قدكوتاه باشد و با خصوصيات شخصيت اصلى تفاوت داشته باشد آيا اين كار جائز است؟
جواب: از بهترين راههاى نزديك شدن به خدا، استفاده از تمام وسائل مشروع براى نشر آثار اهل بيت ( عليهم السلام ) مخصوصاً امام حسين ( عليه السلام ) مىباشد اما در اين كار بايد نهايت دقت و احتياط بعمل آيد كه نمايش كامل و از همه لحاظ بدون اشكال باشد بطورى كه مستلزم اهانت و هتك حرمت براى اهل بيت ( عليهم السلام ) نشود.
سؤال 3: بعضى افراد در مجالسشان سخنانى را مطرح مى كنند كه مضمونش اين است كه چرا به جاى قمه زنى در روز عاشوراء خون خود را به نيازمندان هديه ندهيم چرا كه هديه دادن خون مىتواند بهتر و امروزى تر از قمه زنى باشد، قمه زنى به محيط زيست ضرر رسانده و نيز باعث مىشود تا بقيه مذاهب اسلامى ما را بدعت گذار و عقب مانده معرفى كنند، رأى شما درباره اين موضوع چيست؟
جواب: هديه دادن خون چيز خوبى است ولى با برگزارى شعائر حسينى منافاتى ندارد، به اضافه اينكه خارج كردن خون از سر داراى فوائد بهداشتى بسيارى است و از سنت پيامبر گرامى مى باشد و پيامبر اين كار را مغيثه و منقذه مىناميدند و شيعه و سنى بر اين مطلب توافق دارند و بخارى و تعداد ديگرى از راويان، آنرا روايت كرده‏اند و از امام صادق ( عليه السلام ) آمده است: ( خون گرفتن از سر شفا از ديوانه‏گى و جذام و پيسى و ضعيفى چشم و دندان درد است ) و نيز ضررى براى محيط زيست ندارد. پس بجاست كه مؤمنين هديه دادن خون را در روز ديگرى مثل سوم شعبان كه روز ميلاد امام حسين ( عليه السلام ) مى باشد بجا آورند.
سؤال 4: آيا در عزاى امام حسين قمه زنى واجب است؟
جواب: نظر مشهور استحباب آن است.
سؤال 5: اگر چيزى مثل قمه زنى منجر به زشت شدن وجهه مذهب حق شود و در نتيجه آن، بعض از شعائر بزرگ مثل عزاى حسينى در قلوب مردم ضعيف شود حكمش چيست؟
جواب: قمه زنى بنابر مشهور مستحب است و با دليل قطعى ثابت نشده كه قمه زنى باعث زشت شدن وجهه تشيع است، بلكه برخى از شخصيات معتقدند كه قمه زنى از مهمترين وسائل تبليغ و ترويج براى مذهب است. به اضافه اينكه دلائلى از اين قبيل، براى كنار گذاشتن احكام شرعىِ ثابت شده كافى نيست. و الا مى بايست از خيلى احكام الهى در جهاد و حج و نماز و روزه دست كشيد. خداوند مىفرمايد: ( يا حسرة على العباد ما يأتيهم من رسول إلاّ كانوا به يستهزؤون ) آيا مسخره كردن پيامبران براى عقب نشينى آنها از دعوت بسوى حق كافى است؟
سؤال 6: ضررى كه در نتيجه قمه زدن بوجود مى آيد اگر ضرر قابل توجهى بود مانند شدت خونريزى آيا اين ضرر مباح محسوب مى شود يا مستحب و يا هيچ كدام؟
جواب: ضرر تا وقتى كه منجر نشده است به: ( 1 ـ قتل نفس 2 ـ قطع عضوى از اعضاء بدن 3 ـ از دست دادن نيروئى مثل از دست دادن نيروى بينائى و مانند آن ) جائز است و اگر نزد شارع محبوبيت پيدا كرد مستحب خواهد بود، و قمه زدن به نيت همدردى با سيد الشهداء ( عليه السلام ) و اظهار محبت نسبت به امام و دفاع از حق و تربيت نفس براى ايثار و شكيبائى و تقويت روح ايمانى، از جمله مستحبات مؤكد است همانطور كه علماى قديم و حال فتوى داده‏اند و در زندگى معصومين موارد زيادى ذكر شده است كه دلالت مىكند تحمل ضررها در راه خدا و مشقت نفس بخاطر تقوى از كارهاى مستحب مىباشد، و از جمله آن آنچه كه در مورد حضرت زهراء روايت شده است كه ايشان براى عبادت آنقدر بر روى پاهايشان ايستادند تا پاهاى آن حضرت ورم كرد. و اينكه امام حسن و امام حسين با پاى پياده به حج مىرفتند در حاليكه شترهايشان مقابل آنها حركت مىكردند.
سؤال 7: اگر كسى كه به ضروريات دين مثل نماز و روزه ملتزم نيست و از دروغ و تهمت اجتناب نمىكند در عزاى امام حسين ( عليه السلام ) مثل ( قمه زنى ) شركت كرد تكليف چيست؟
جواب: امر به معروف با حصول شرائط مقرر در شرع واجب است و با فرض صحت آنچه كه ذكر كرديد شايسته است براى ملتزم شدن او به تمام احكام شرعى او را نصيحت و امر به معروف كرد. چرا كه اگر افرادى بعض از احكام را اجرا نمودند و بقيه را ترك كردند نبايد از آنها بخواهيم كه آن قدر احكامى را كه انجام مىدهند ترك كنند بلكه بر عكس بايد آنها را تشويق نمائيم تا واجباتى را كه ترك كرده‏اند انجام دهند.
سؤال 8: اگر عدم صحت ازدواج حضرت قاسم فرزند امام حسن ( عليه السلام ) ثابت شد آيا گفتن اين جريان بر روى منبر دروغ و افترا بر معصوم ( عليه السلام ) محسوب نمىشود؟
جواب: عدم صحت اين جريان بطور حتم و يقين ثابت نشده، حتى بعيد نيست كه صحت هم داشته باشد زيرا در برخى از كتب مانند كتاب ( المنتخب طريحى ) ذكر شده و ظاهراً نقل اين جريان اشكالى نداشته باشد.
سؤال 9: آيا كاركردن در روز عاشورا جائز است؟
جواب: مكروه است و بخاطر مصائب وارده بر امام حسين ( عليه السلام ) در آن بركتى نيست.
سؤال 10: رأى شما درباره سينه زنى چيست؟ و آيا در زمان ائمه ( عليهم السلام ) بوده است؟
جواب: سينه زنى براى مصائب ائمه جائز بلكه مستحب است. و آنرا فاطميات در محضر امام زين العابدين ( عليه السلام ) بپاداشتند.
سؤال 11: كسى كه به عزادارى و خدمت در حسينه‏ها مشغول باشد و قمه زدن را ترك كند آيا گناهكار است و استحقاق تحقير شدن و اهانت شدن را دارد؟
جواب: قمه زدن كار مستحبى است و انسان مىتواند عمل مستحب را ترك كند. و جائز نيست كه مؤمن را اهانت كرد و همينطور بر كسى كه قمه نمىزند جائز نيست ديگران را مسخره يا اهانت كند يا آنها را متهم كند.
سؤال 12: شخصى مىگويد اشكهايم براى تعبير از ناراحتىام بر آنچه كه به امام حسين و اهل بيت و اصحابش در روز عاشورا گذشته است كفايت نمىكند، آيا جائز است براى همدردى با اهل بيت علیه السلام قمه بزنم و بدنم را زخمى كنم؟
جواب: شعائر حسينى از كارهاى پسنديده‏ايست كه قمه زنى يكى از آنهاست. و آن تا هنگامى كه منجر به قتل نفس يا قطع عضو يا از دست دادن نيروئى مثل نيروى بينائى و مانند آن نشود مستحب است.
سؤال 13: نظر شما در مورد زدن شمشير به سر بدون ضرر و با ضرر در روز عاشورا چيست؟
جواب: مشهور بين فقهاء اينست تا وقتى كه در آن ضرر زيادى نباشد مستحب است.
سؤال 14: اگر شعائر دينى و خصوصاً شعائر حسينى توسط عده ‏اى به مسخره گرفته شد و بر پا كنندگان اين شعائر مورد تمسخر قرارگرفتند آيا بايد آنها را ترك كرد؟
جواب: خير، زيرا در قرآن كريم آمده است: ( يا حسرة على العباد ما يأتيهم من رسول إلا كانوا به يستهزؤن ) : واى بر حال اين بندگان كه هيچ رسولى براى هدايت آنها نمى آيد جز آنكه او را به تمسخر گرفتند. پس لازم است كه جاهل را ارشاد و غافل را آگاه نمود.
سؤال 15: امروزه برخى از مسلمانانى كه در كشورهاى بيگانه زندگى مىكنند در فرهنگ آنها ذوب شده و دچار نوعى كم بود شخصيت شده‏اند، آيا ساختن مؤسسات فرهنگى براى نشر شعائر دينى و شعائر حسينى مانند مساجد و حسينيه‏ها در اين كشورها بهتر است يا در كشورهاى اسلامى؟
جواب: در همه كشورها چه اسلامى و چه غير اسلامى و طبق امكانات بايد به اين عمل مبادرت نمود.
سؤال 16: كوتاهى در حضور مجالس حسينى و شركت در تعظيم شعائر اگر منجر به ضعف اسلام در فرد و خانواده و سائر مسلمين شود آيا از گناهان به حساب مىآيد؟
جواب: بله
سؤال 17: آيا زنده‏ نگه داشتن عاشوراء واجب است؟
جواب: بله و از مهمترين شعائر دينى است.
سؤال 18: مى گويند كه ما امت گريه هستيم. اما امتى سياسى در گريه، امتى كه با اشكهايش سيلى براه مىاندازد كه اين سيل تمام موانع ايستاده بر راه اسلام را نابود مىكند، نظر شما در اين مورد چيست؟
جواب: گريه سلاحى قوى براى تعبير از مظلوميت است. و آن حالت خيلى از انبياء و اولياء بوده است و هيچ شكى نيست كه افراد زيادى توسط شعائر حسينى با اسلام آشنا شده و به اين دين مشرّف شده‏ اند.
دفتر آیت الله العظمی مکارم شیرازی
سوال : به نام خدا سوال من از ایشان این است که آیا قمه زدن در خفا و آشکار جایز است یا خیر ؟ با تشکر
جواب : در عزاداري سيدالشهداء علیه السلام كه از افضل قربات محسوب مي شود بايد از انجام اعمالي كه موجب وهن مذهب و يا آسيب به بدن مي شود اجتناب كرد.
سوال : لخت شدن در مجالس سينه زني اشكالي دارد؟
جواب : در صورتي كه زنان حضور داشته باشند اين كار حرام است و اگر زنان هم نباشند اشكال دارد .
سوال : بردن الفاظي چون « ما همه سگ حسينيم » در مجالس عزاداري امام حسين علیه السلام اشكالي دارد؟
جواب : عزاداري خامس آل عبا از مهمترين شعائر ديني است ولي بايد از سخنان و اشعاري كه متناسب با عزاداران اهل البيت نيست جداً خودداري شود زيرا حضرت سيدالشهدا از اين گونه امور بيزار است.
سوال : در پايان بعضي ها بعد از مجالس تولد ائمه اطهار علیه السلام ، به سينه زني براي امام حسين علیه السلام مي پردازند . نظر شما در اين باره چيست و آيا اين كار درستي هست ؟
جواب : خوب است در مجالس عزا به عزاداري و در مجالس تولد آن بزرگواران به جشن و شادي پرداخته شود.
دفتر استفتائات مقام رهبري
سوال : به نام خدا سوال من از ایشان این است که آیا قمه زدن در خفا و آشکار جایز است یا خیر ؟ با تشکر
جواب : بسمه تعالی - جایز نیست مطلقا - موفق وموید باشید
سؤال: آيا استفاده از زنجيرهايى كه داراى تيغ هستند و در برخى كشورها متداول است، در عزادارى جايز مى‏باشد؟
جواب ) اگر استفاده از زنجيرهاى مزبور موجب وهن مذهب در برابر مردم شود و يا باعث ضرر بدنى قابل توجهى گردد، جايز نيست.
سؤال: مراسم شبيه خوانى كه در حال حاضر در خيلى جاها مرسوم است. چه حكمى‏ دارد؟
جواب ) تعزيه و شبيه خوانى اگر مشتمل بر دروغ و باطل نباشد، مفسده‏اى هم نداشته باشد و موجب وهن مذهب هم نشود، اشكالى ندارد، لكن بهتر است بجاى آن مجالس وعظ و ارشاد و ذكر مصائب حسينى و مرثيه خوانى برپا شود.
سؤال: قمه زنى در روز عاشورا چه حكمى‏ دارد؟
جواب ) قمه زنى علاوه براينكه عرفاً از مظاهر حزن و اندوه شمرده نمى‏شود و در زمان ائمه ( عليهم السلام ) و پس از آن نيز سابقه ندارد و تأييدى از ائمه معصومين ( عليهم السلام ) نيز در مورد آن - نه به شكل عام و نه به شكل خاص - نشده است، در حال حاضر وهن مذهب شمرده مى‏شود و جايز نيست.
سؤال: آيا هروله كردن در موقع سينه زنى ( بالا و پايين پريدن ) صحيح است؟
جواب ) اگر موجب وهن مذهب يا مؤمنين يا مراسم عزادارى معصومين «عليهم السلام» باشد، جايز نيست و در هر حال بهتر است مؤمنين مراعات شؤون عزادارى معصومين «عليهم السلام» بويژه سيد و سالار شهيدان اباعبدالله الحسين «عليه السلام» را بنمايند.
سؤال: استفاده از آلات موسيقى ( مانند ارگ ) و يا استفاده از طبل و سنج در مراسم عزادارى ائمه معصومين «عليهم السلام» چه حكمى‏ دارد؟
جواب ) استفاده از آلات موسيقى، مناسب با عزادارى سالار شهيدان عليه السلام نيست و شايسته است مراسم عزادارى به همان صورت متعارفى كه از قديم متداول بوده برگزار شود. البته استفاده از طبل و سنج به نحو متعارف اشكال ندارد.
سؤال: آيا پوشيدن لباس سياه در عزاى امامان معصوم «عليهم السلام» مكروه است؟
جواب ) كراهت آن ثابت نيست، بلكه اگر براى تعظيم شعائر باشد داراى اجر و ثواب نيز خواهد بود.
دفتر آیت الله العظمی سیستانی
سؤال :پهن كردن سفره هفت سين در ايام ماه محرم چه حكمى دارد؟
جواب :كارهائى كه نوعا بى مبالاتى به مصائب اهل بيت علیه السلام شمرده شود بايد ترك شود.
سؤال : نظر شريف را درخصوص دست زدن در مراسم مذهبى كه به مناسبت تولد اهلبيت علیه السلام برگزار مى گردد اعلام فرمائيد.
جواب : كف زدن مانعى ندارد ولى مناسب است كه در مجالس ائمه علیه السلام به جاى صلوات و ذكر قرار نگيرد.
سؤال :سينه زنى با زنجير كه در هند و پاكستان معمول است از نظر شرعى چه حكم دارد؟
جواب :بهتر است به نحو معمول و متعارف عزادارى كنند.
سؤال :در بعضى از مجالس عزادارى امام حسين علیه السلام بعضى از افراد پيراهن هاى خود را درمىآورند آيا اشكال دارد و به طورى كه افراد نزديك آنها از بوى عرق در اذيت هستند آيا اين پيراهن درآوردن اشكال ندارد؟
جواب :مانعى ندارد.
سؤال : نظر آقا در مورد فعل سينه زدن و عريان شدن چيست ?
جواب :مانعى ندارد.
سؤال : مىخواستم بدانم كه اگر انسانى فقط در مراسم عزادارى و يا بوسيله نوارهاى عزادارى گريه اش بگيرد بگيرد اينكه در خلوت و تنهايى خودش نمىتواند گريه كند نشانه كم بودن درجه اخلاص وى است؟ لطفاً توضيح بفرماييد.
جواب : خير چه بسا انسان در جمع و از مستقيم شنيدن واقعه بهتر آن را ترسيم مىكند و اين موجب تأثر بيشتر مىگردد.
سؤال :آيا زنجير زنى و سينه زنى و شبيه ذوالجناح و علم و آلات لهو استعمال كردن كه توأم با غناست و مؤمنين را به گريه وا مى دارند حكمش چيست ؟
جواب :خواندن اشعار و مراثى اگر بنحو غنا باشد بنابر احتياط جائز نيست .
سؤال :استفاده از طبل و سنج در دسته جات سينه زنى سيد الشهداء علیه السلام آيا جائز است ؟
جواب :مانعى ندارد .
سؤال :آيا جائز است در مراسم عزادارى امام حسين علیه السلام به بدن جراحت وارد كرد؟
جواب :مانعى ندارد.
سؤال :آيا سينه زن در مراسم عزادارى ائمه اطهار عليهم السلام در شرع مقدس توصيه شده است؟ و آنرا به عنوان يك امر مستحبى ميشناسد؟
جواب :سينه زدن از مصاديق جزع است كه بر ائمه عليهم السلام، مستحب است.
سؤال :امروزه مشاهده مى شود كه در مجالس سينه زنى بعضى از مردم لباسهاى خويش را بيرون آورده و به صورت لخت سينه مى زنند. آيا چنين عملى منافى شان ائمه عليهم السلام نميباشد؟ و آيا اصلا چنين عملى جايز است؟
جواب :اشكال ندارد.
سؤال :حكم سينه زدن در مصيبت افراد غير معصومين چگونه است؟
جواب :مى توانند در مصيبت ديگران براى عزاداران سيد الشهداء عليه السلام سينه زنى كنند.
سؤال :لخت شدن در مراسم سینه زنی چه حکمی دارد؟
جواب :اشکال ندارد.
آیت الله العظمی صافی گلپایگانی
سؤال ـ نظر مبارك راجع به طبل و سنج جهت هماهنگ نمودن سينه و زنجير زدن در عزادارى ماه محرم چيست؟
جواب ـ مراسم عزادارى حضرت سيد الشهداء عليه السلام كه به صورت مجالس روضه و سخنرانى و حركت هيئتهاى عزا برگزار مى شود از شعائر بزرگ مذهب و موجب احياء آثار اهل بيت عليهم السلام و از علائم شعور دينى و تبلور احساسات مذهبى است بايد مظاهر آن مظاهر ايمانى بوده و هر چه از آلايش استعمال اين وسائل و آلات منزه تر باشد و ساده و بى پيرايه تر برگزار شود شكوه معنوى آن برتر و جلوه هاى آموزنده آن بيشتر مى شود اين پيرايه ها و آلايش ها خصوصاً استفاده از آلات لهو كه شرعاً ممنوع است از حال عزا و سوگوارى و توجه به مفاهيم بلند و آموزنده اين مراسم مانع مى شود اميد است در برگزارى اين شعائر همگان موفق و مشمول عنايات خاصه حضرت بقية اللّه ارواح العالمين له الفدا باشند.
سؤال ـ نظر به اينكه روش جمعى از محبين و شيفته گان عزادارى حضرت ابا عبدالله الحسين7 عزادارى بنحو سنتى اعم از سينه زدن و زنجير زدن بوده و مى باشد اخيراً بعضى در زدن زنجير شبهه كرده اند نظر حضرتعالى در اين باره چيست؟
جواب ـ ان للحسين عليه السلام حرارة مكنونة في قلوب المؤمنين لا تبرد أبداً سينه زنى و زنجير زنى در عزاى سيد مظلومان حضرت أبى عبدالله الحسين سيد الشهداء عليه السلام از شعائر مذهبى است و موجب احياء حقّ و زنده نگهداشتن مراسم عاشورا يعنى بهترين و والاترين جلوه جهاد فى سبيل الله و فداكارى و جانبازى بندگان صالح خدا مخصوصاً حضرت امام حسين و اهل بيت بزرگوارش : و قيام آنان در برابر باطل بگونه اى كه ابعاد آن قيام الهى فوق حدّ تصور است مى باشد چنانچه عزادارى بصورت نوحه خوانى و گريه كردن و گرياندن بسيار مطلوب و مرغوب و موجب اجر و مورد تأكيد ائمه اهل بيت : است.
سؤال ـ اگر فردى طورى سينه يا زنجير بزند كه بدنش كبود يا قرمز بشود آيا بايد كفاره بدهد؟
جواب ـ اگر ضرر معتد به براى بدن نداشته باشد در عزاى حضرت سيد الشهداء عليه السلام مانعى ندارد
سؤال ـ به مناسبت ايام محرم و صفر و ايام وفات و شهادت ائمه اطهار عليهم السلام مراسم تعزيه بر